“Mijn schoonvader was vooruitstrevend en opende al in 1972 een zelfbedieningsrestaurant bij de viswinkel”, vertelt Arjanne Hameeteman die samen met echtgenoot Hans in Ouddorp een visspeciaalzaak ‘runt’. Sindsdien is vernieuwing een rode draad binnen het bedrijf, tot op de dag van vandaag.

De geur van Bretonse en Thaise vissoep hangt in de lucht als we op dinsdag visspeciaalzaak R. van de Mheen in de Utrechtse wijk Tuindorp binnenstappen. “Het is kookdag”, zegt Marthijn van de Mheen en dat is te zien.

“Nee, de rest van ons gezin zit niet in de vis en niet in de verkoop”, vertelt Eemdijker Jordy de Graaf. De pas 19-jarige visspecialist is sinds januari zelfstandig ondernemer en runt zijn eigen zaak in Rhenen.

“Je moet zorgen dat hij volstaat, lege plekken steeds bijvullen”, vertelt Wilco de Graaf van Lindsey’s Visspeciaalzaak over het wandmeubel vol zelfbedieningsproducten. Samen met partner Lindsey runt hij sinds 2016 een winkel in Wijk bij Duurstede. Tijdens de verbouwing van hun zaak in de herfst van 2022 plaatsen ze een grote vitrine voor zelfbediening. En dat blijkt een schot in de roos, aan de lopende band pakken klanten er producten uit. “Vanaf de eerste dag.”

Begin jaren ’80 werkt Alex Ruizendaal uit Spakenburg als schilder in de wegenbouw en de bouw. “Maar in de winter had je geen werk en ww vond men in ons dorp schande”, vertelt hij. Op zaterdag gaat Ruizendaal met een oom mee naar de markt en dat opent zijn ogen voor een eigen handel. “Samen met mijn zwager Henk Bos ben ik begonnen.”

Vijftien jaar is de Apeldoornse Saar Vetter als ze begint als afwashulp bij een plaatselijke viswinkel. Tussen 16.00 en 19.00 is ze achter de schermen aan de slag, maar haar werkgever ziet al snel andere talenten bij zijn jonge medewerker. “Jij moet in de verkoop”, vertelt Saar over het advies dat ze van hem krijgt, 

Het Waddeneiland Texel telt zo’n 14.000 inwoners, maar er zijn ook 44.000 toeristische bedden. In het seizoen, van Pasen tot november, explodeert de bevolkingsomvang. “Druk is in onze zaken dan ook echt druk”, weet Andries Arnout die samen met collega’s Peter Bongaards en Morris Koopman eigenaar is van twee viswinkels. Naast De Oude Vismarkt en De Texelse Vis­specialist ‘runnen’ de tientallen medewerkers ook nog een visgroothandel.

In 2018 neemt Arne Huijgen een standplaats over in de Utrechtse wijk ‘Oog in Al’, twee jaar later investeert hij in een nieuwe verkoopwagen. Drie dagen per week staat hij in de Domstad, op donderdag in Sassenheim en zaterdag een halve dag in Zwartebroek. Zijn droom komt daarmee uit, maar die kan binnenkort in duigen vallen nu de gemeente Utrecht standplaatsen gaat verloten. “Dan is het einde verhaal en ga ik kopje onder”, luidt de sombere conclusie van Arne Huijgen.

“De eerste week dat we open waren vroeg een klant: hé, maken jullie die maaltijden zelf? In onze oude winkel was het aanrechtje verstopt en stonden we met onze rug naar de klant te werken. Nu hebben we veel meer ruimte en zien klanten wat we maken”, vertelt Henrik-Pieter de Graaf van visspecialist Ru-Vis in Leusden. In januari en februari is de winkel volledig verbouwd en vergroot.

In februari 2022 een viswinkel overnemen en driekwart jaar later verhuizen naar een ruimer pand in hetzelfde winkelcentrum. Je moet het maar durven in deze economisch instabiele tijd.